באַקוקן דעם מקור פון קעפלער'ס געזעצן

[[טעקע:Kepler laws diagram.svg|קליין|300px|פיגור 1: אילוסטראציע פון [[יאהאנעס קעפלער|קעפלער'ס]] דריי געזעצן מיט צוויי פלאנעטארישע ארביטן.<br> (1) די ארביטן זענען עליפסן, with פֿאקוס־פונקטן ''&fnof;''<sub>1</sub> און ''&fnof;''<sub>2</sub> פֿאַרן ערשטן פלאנעט ''&fnof;''<sub>1</sub> און ''&fnof;''<sub>3</sub> פֿאַרן אנדערן פלאנעט. די זון איז פלאצירט ביי פאקוס־פונקט ''&fnof;''<sub>1</sub>. <br><br> (2) The two shaded sectors ''A''<sub>1</sub> and ''A''<sub>2</sub> have the same surface area and the time for planet 1 to cover segment ''A''<sub>1</sub> is equal to the time to cover segment ''A''<sub>2</sub>. <br><br> (3) The total orbit times for planet 1 and planet 2 have a ratio ''a''<sub>1</sub><sup>3/2</sup>&nbsp;:&nbsp;''a''<sub>2</sub><sup>3/2</sup>.]]
'''קעפלער'ס געזעצן פון פלאנעטארישער באוועגונג''' זענען דריי געזעצן וואס באשרייבן די באוועגונג פון [[פלאנעט]]ן ארום דער [[זון]]:
#פלאנעטן באוועגן זיך ארום דער זון אין [[עליפס|עליפטישע]] [[ארביט]]ן. די זון איז ביי איינע פון די צוויי פאקוסן פונעם ארביט.
#א ליניע-אפשניט צווישן א פלאנעט און דער זון קערט אויס גלייכע שטחים אין גלייכע צייט אפרוקן.
#דער קוואדראט פון דער ארביט-פעריאד פון א פלאנעט איז פראפארציאנעל צום קוב פון דעם גרויסן-האלב-אקס פון זיין ארביט.
[[יאהאנעס קעפלער]] האט אויסגעטראפן די געזעצן צווישן 1609 און 1619. 

==פארגלייך מיט קאפערניק==
קעפלער'ס געזעצן זענען א פארבעסערונג פונעם [[וויסנשאפטלעכער מאדעל|מאדעל]] פון קאפערניק. אז מען נעמט די עקצענטריציטעטן פון די פלאנעטארישע [[ארביט]]ן אלס נול, איז דעמאלטס קעפלער'ס מאדעל גלייך מיט קאפערניק:
#דער פלאנעטארישער ארביט איז א קרייז
#די זון איז ביים צענטער פון ארביט
#די גיך פונעם פלאנעט איז קאנסטאט

די פלאנעטן וואס זענען געווען באוואוסט צו קאפערניק און קעפלער האבן עקצענטריציטעטן וואס זענען גאנץ קליין, קומט אויס אז דער קאפערניק מאדעל האלט זיך זייער גוט, אבער די קעפלער געזעצן שטימען בעסער מיט וואס מען זעט.

<!--
Kepler's corrections are not at all obvious:
#The planetary orbit is ''not'' a circle, but an ''ellipse''.
#די זון איז ''נישט'' ביים צענטער but at a ''focal point'' of the elliptical orbit.
#Neither the linear speed nor the angular speed of the planet in the orbit is constant, but the ''area speed'' is constant.
-->
צוליב דער עקצענטריציטעט פונעם ארביט פון דער ערד דויערט 186 טעג פונעם [[מערץ גלייכנאכט]] צו דער [[סעפטעמבער גלייכנאכט]], און אומגעפער 179 טעג פון דער סעפטעמבער גלייכנאכט צו דער מערץ גלייכנאכט. א דיאמעטער וואלט צעשניטן דעם ארביט אין גלייכע טיילן, אבער דער פלוין אדורך דער זון פאראלעל צום [[עקוואטאר]] פון דער ערד צעטיילט דעם ארביט אין צוויי טיילן מיט שטחים אין א פארהעלטעניש 186 צו 179, אזוי איז דער עקצענטריציטעט  פונעם ארביט אומגעפער
:<math>\varepsilon\approx\frac \pi 4 \frac {186-179}{186+179}\approx 0.015,</math>
וואס איז זייער נאנט צום עכטן ווערט (0.016710219) (זעט [[ערד'ס ארביט]]).
דער חשבון איז גענוי ווען [[פעריהעליאן]], דער טאג ווען ערד איז נענטסטן צו דער זון, געפאלט אום א [[זונשטיל]]. דער אקטועלער פעריהעליאן, בערך 4טן יאנואר, איז גאנץ נאענט צום זונשטיל, וואס געפאלט 21סטן אדער 22סטן דעצעמבער.

[[קאַטעגאָריע:אסטראנאמיע]]